Yoga-toeristen en ander ongedierte

Wat hebben Gerard Joling, yoga-toeristen en giftige spinnen met elkaar te maken? Je vindt ze allemaal in de tropen. Mocht je net een ticket naar een fijne palmboombestemming hebben geboekt, dan bereidt reisjournalist Jurriaan Teulings je er graag een beetje op voor.

Ver voor zijn eerste haartransplantatie brak Gerard Joling al door met zijn hitsingle ‘Ticket to the Tropics’. Dat was in 1985, en het waren simpelere tijden. De bijbehorende videoclip is ergens opgenomen op het strand en een pier langs de Nederlandse kust, onder de grauwste soort hemel die ons land te bieden heeft. De bedoeling was natuurlijk om de jonge zanger in een melancholische omgeving te zetten waar zo’n hunkerend liedje nu eenmaal om vraagt. Hij zingt echter in een schril timbre alsof hij zijn eerste boa constrictor al heeft gezien.

Enge Beesten. Dat is toch wel het meest belangrijkste wat Nederland van de tropen scheidt. Niet de hitte, niet de vochtigheid, en zelfs niet de dreiging van een militaire coup: nee, glibberend, kruipend, wriemelend ongedierte. In een klimaat waar alles welig tiert, moet je wél bereid zijn op een leger ongedierte dat je er naar het leven staat, klaar om in je schoen te kruipen of zich in je nek te laten vallen. Een vuistgrote tarantula is eng, maar de dodelijkste spinnen zijn kleiner en houden zich graag op onder je wc-bril.

 

Wel eng, niet bijzonder gevaarlijk. Maar toch: brrrrr.

 
Nergens verdwijnt de romantische illusie dat dieren onschuldig en schattig zijn zo snel als in de tropen. Dolfijnen blijken gangbangers, en brulapen een soort televisieproducenten: ze smijten poep naar hun toeschouwers in de wetenschap dat de kijkers toch wel blijven komen. In Australië ging ik eens snorkelen bij het Grote Barrièrerif. Voordat ik het water in kon, moest ik echter eerst een smurfblauw trappelpak aantrekken dat alleen het gezicht vrij liet. En daar ging dan weer een grote duikbril overheen. Alles om een aanraking met een box-jellyfish (of zeewesp) te voorkomen. Als een van deze kwalletjes je met zijn tentakels raakt, staat je binnen enkele uren een ongenadige marteling te wachten die dagen en soms weken kan aanhouden – mits je niet binnen 20 minuten al dood neervalt. De meeste slachtoffers gillen zelfs na toediening van een maximale dosis morfine nog alsof ze in brand staan.

 

In Australië, waar de zeewesp vooral voorkomt, wordt gewaarschuwd voor de pijnlijke kwallenbeten

 
Ondanks de inherente gevaren zijn er genoeg mensen die de tropen het liefst als één groot attractiepark zien. Vorig jaar bezocht ik het Nationaal Park Arenal in Costa Rica. Dat strekt zich uit rondom de perfect kegelvormige vulkaan waar het naar is vernoemd. Sinds deze 1968 na een paar eeuwen slaap opeens uitbarstte en een nabijgelegen dorp verwoestte, is het een van de meest actieve vulkanen ter wereld gebleven. De uitbarstingen die volgden waren echter niet zozeer verwoestend als pittoresk, en bleven tot 2010 met een ordelijke regelmaat komen. Zo ontstond aan de rand van het park hele rij eco-resorts waar men van het nachtelijk spektakel van roodhete lava langs de flanken van de vulkaan kon genieten. Als het even kon, vanuit een geothermisch verhit bad met een fles champagne binnen handbereik.

 

Park Arenal, genoemd naar de vulkaan op de achtergrond

 
Het ‘gevaar’ van de vulkaan en de omringende jungle bewees zich hier als een zeer goed te marketen, familievriendelijke illusie, afgebakend door hangbruggen en ziplines tussen de boomtoppen. Vooral die ziplines zijn langs het toeristisch traject door Costa Rica alomtegenwoordig. Per slot van rekening is dit het Zuid-Spanje van de Verenigde Staten. Opa en oma komen er overwinteren. En de kleinkinderen vliegen niet helemaal van sweet home Alabama naar het oerwoud voor een paar schuwe apen in een boom. Die ziplines geven de natuur het cachet van Disneyworld: het zijn de achtbanen van de jungle. Menig redneck heeft er de brulapen al overschreeuwd, roetsjend van boom naar boom aan een katrol.

Het soort toerist dat zich hooghartig ‘reiziger’ noemt en op zoek is naar een ‘authentieke’ ervaring huivert bij de gedachte aan zulke roetsjtoeristen. Maar of deze geëngageerde reiziger, die het liefst de hele dag door selfies met arme kindertjes instagramt nou veel beter is? Ik weet het niet. Een beetje wansmaak hoort bij de ervaring. In de tropen is men er in elk geval niet vies van. Neem Zuidoost Azië, waar de lokale cultuur rondom ladyboys verre van politiek correct is. Een dame van het lokale VVV van het eiland Bohol drong erop aan dat ik een omweg maakte om een dierentuin te bezoeken in de jungle. Ik stribbelde nog tegen: waarom zou ik naar een slang in een kooi komen kijken als er al genoeg slangen in de bomen hangen?

Het bleek haar niet om de aapjes en reptielen te gaan, maar om de verschijning van Miramar, een onder een halve centimeter foundation gebukt gaande dierentuingids die grollen maakte over de slang onder haar minirok. Miramar richtte haar tour door de miserabele dierentuin in als een showbizzfeestje. Alle dieren werden voorgesteld als celebrities: Jackie Chan de python, Paris Hilton de vleermuis, enzovoorts. Om zich van een fooi te verzekeren playbackte ze daarna ‘Shake Your Love’ van Debbie Gibson.

“Pittoreske armoe doet het goed op Instagram”

Ik hield het nauwelijks droog bij zoveel jarentachtig-tienerpop in het apenbos, maar de ogen van het Duitse stel uit een nabij vega-eco-yoga-retreat puilden uit van verontwaardiging. Schrecklich vonden ze het. Ze weigerden zelfs te betalen. Ik kwam ze een paar dagen later tegen in een pauper dorp langs een rivier, stralend van geluk. Ze hadden er een paar in vodden geklede kinderen opgetild – die onophoudelijk om een pen gilden. En ja hoor, na de obligate knuffel kwamen de selfies. Pittoreske armoe doet het goed op Instagram.

Iedereen z’n eigen wansmaak. Waarmee we weer bij Gerard Joling belanden. Op de kippenbus die me dwars door de rimboe terug bracht naar mijn hotel werd tot mijn verbazing een videoclip van hem vertoond. Wat ik me tot op dat moment nog niet had beseft, was dat Geer uiteindelijk met zijn hits een fortuin in Azië verdiende. No more boleros, maar wél flink wat tickets naar de tropen.