Prachtige duikplekken: 4x Onderwaterweelde

Koraalmuren, getorpedeerde olietankers en hamerhaaien: ze wegen allemaal mee bij het kiezen van een ideale duikbestemming. Maar ook de wereld bóven de waterspiegel mag niet worden vergeten. De Malediven, Indonesië, Mexico en Ecuador springen er bovenuit.

Malediven: weelde tussen atollen

Neem 1.192 eilanden, waarvan 1.000 onbewoond, verdeel ze over 26 atollen, en ziedaar: één procent van Malediven. Als je de rest van het land wil bezoeken, moet je onder de waterspiegel zijn, en dat is bepaald geen straf. In het heldere, warme water tussen pakweg 3000 riffen tref je een waar duikwalhalla vol zeeschildpadden, dolfijnen, roggen en misschien zelfs een paar hamer- en walvishaaien. Geen mens hoeft hier twee keer op dezelfde plek te duiken, en ver reizen naar de volgende duikspot is het eigenlijk ook nooit. De keuze is onder andere uit onderwater eilanden (thila’s) of de kanalen waar het getij door stroomt (kandu’s) of een scheepswrak.

Als je voor het eerst duikt, dan kun je altijd eerst nog wennen in een ondiepe lagune met een paar lessen. Is zelfs een bootje teveel moeite? Dan zwem je doodleuk naar een rif, vanaf het strand. ‘House reefs’, noemt men zulke riffen op zwemafstand; elk eiland heeft er wel eentje. En als je je na een drukke dag dobberen weer op de 1% hijst, kun je terecht in de weelde van meer luxeresorts dan waar dan ook. Hotels doet men niet aan in de Malediven, resorts zijn de rigueur, liefst van het soort waarbij je in een bungalow vlak het water verblijft. Omdat het water niet dichtbij genoeg kan zijn.

Foto: © Malcolm Browne

Zien: British Loyalty
Het beroemdste wrak van de Malediven is de Britse olietanker Loyalty, die na de Tweede Wereldoorlog zo gehavend was van verscheidende torpedo-aanvallen dat hij werd afgezonken voor de haven van Gan Kandu. Het wrak van 134 meter lang, dat 33 meter onder de waterspiegel op zijn bakboordzijde rust, is inmiddels geclaimd door koraal en zeeschildpadden.

Bunaken: diversiteit voorop

Nationaal park Bunaken, waar het duiken ook wel eens is omschreven als een ‘religieuze ervaring’, is een omvangrijk zeereservaat aan het noordelijkste puntje van Sulawesi, één van de eilanden van Indonesië. Slechts drie procent van het park ligt boven water, verdeeld over vijf eilandjes, waaronder ook het gelijknamige Bunaken, dat in het hart van het park ligt. Tropischer dan hier vind je het niet: alles bevindt zich nauwelijks een graad boven de evenaar en de temperatuur van het water schommelt het hele jaar door ergens tussen de 27 en 29 graden.

Dé grote trekpleister is de diversiteit onder de waterspiegel, meegevoerd door een noordoostelijke stroming. Zeepaardjes, barracuda’s, papegaaivissen, doktersvissen, trekkervissen, lipvissen, trompetvissen, roggen, haaien, zeeschildpadden, noem maar op: alles in meer variaties en subsoorten dan waar dan ook. De tientallen meters hoge koraalmuren bijvoorbeeld, vormen de habitat van menigeen van de maar liefst 390 soorten koraal die het park rijk is.

Ook boven het water is veel te zien: voorbij de stranden, kokospalmen en mangrovebossen vind je makaken, herten en de eigenaardige beerkoeskoes, een buideldier dat je alleen in deze uithoek zal vinden. Hoewel het eiland Bunaken zelf niet erg ver boven de waterspiegel uitsteekt, wordt de horizon er opgevrolijkt door Manado Tua, een zeshonderd meter hoge, uitgedoofde vulkaan.

Tip: Koraalmuren
Bunaken staat bekend om zijn torenende koraalmuren, die soms wel hoogten van 25 meter bereiken. De beste exemplaren vind je op de duikspots Lekuan I, II en III, waar de steile muren worden onderbroken door diepe spleten. Ze zijn geliefde onderkomens bij papegaaivissen en zeeschildpadden.

Cozumel: go with the flow

Sinds Jacques Cousteau Cozumel uitriep tot een van de meest spectaculaire duikspots ter wereld, is op het eiland voor de Mexicaanse kust een enorme duikindustrie ontstaan. De beroemde kapitein had het goed gezien: de locatie van het eiland, vlak op het enorme barrièrerif dat van hier tot aan Honduras reikt, is perfect. Driftduiken, een techniek waarbij duikers zich met de stroming laten meevoeren, is er zeer populair. Zonder al te veel moeite legt men zo grote afstanden af en kan zo veel verschillende omgevingen ervaren. Het zicht op de ‘onderwaterregenboog’ van tropische vissen en koraal is bovendien uitzonderlijk goed: tot wel 60 meter.

Toch houdt de aantrekkingskracht van het eiland geenszins op bóven de waterspiegel. Het luie leven op het witte zand onder een palapa van gedroogde palmbladeren is goed, maar het zijn met name de talrijke ruïnes waar het eiland zich mee onderscheidt. Ooit was het een belangrijk bedevaartsoord rondom de Mayagodin Ixchel. Haar aanwezigheid in het complex dat tegenwoordig bekend staat als San Gervasio, had vooral veel aantrekkingskracht op vrouwen. Niet zo verwonderlijk: de godin was een spirituele one-stop shop die niet alleen vruchtbaarheid, maar ook nog eens weefkunst, verloskunde én geneeskunde in haar macht had.

Doen: zwemmen met walvishaaien
Tussen maart en september de regio bezocht door ’s werelds grootste concentratie walvishaaien. Die zijn vooral groot – tot wel 12 meter – maar volstrekt ongevaarlijk. Een van de toplocaties om ze te zien, en een stukje met ze mee te snorkelen, is het eilandje Holbox. Prima te doen als dagtrip vanaf Cozumel.

Galapagos: nieuwsgierigheid wederzijds

Veel duikers kiezen hun volgende vakantiebestemming niet uit op land, maar op het soort vissen dat ze er in het water kunnen aantreffen. In het geval van de Galapagos-eilanden, duizend kilometer uit de kust van Ecuador, zijn dat hamerhaaien. Ze kunnen bij bijna elk eiland worden gespot. Toch is de archipel om nog veel meer redenen uniek. Ooit inspireerde de buitenissigheid van deze afgezonderde locatie Charles Darwin tot het formuleren van zijn revolutionaire evolutietheorie.

De unieke flora en fauna, van boomhoge cactussen tot argeloos tamme pinguïns, reusachtige landschildpadden en grazende zeeleguanen ontstond er dankzij miljoenen jaren afzondering. Met name opvallend is dat de dieren hier zonder een ingebakken angst voor de mens zijn geëvolueerd. Bijgevolg zijn ze vaak net zo nieuwsgierig naar duikers als duikers naar hen. De beste manier zoveel mogelijk van de eilanden te zien is een zogenaamde ‘liveaboard’ cruise. Deze populaire combinatie van kleinschalig transport én onderdak is in vele vormen en voor verschillende budgetten beschikbaar. Bovendien is het vaak de enige manier om de verder afgelegen eilanden te bereiken.

Niet missen: de beste duikspot ter wereld
De verafgelegen eilandjes Darwin en Wolf worden regelmatig uitgeroepen tot de beste duikbestemmingen ter wereld. Vooral in de categorieën ‘gezondste ecosysteem’, ‘aanwezigheid van grote zeedieren’ en ‘beste gevorderde duiken’ gooien ze hoge ogen. Er mag echter niet aan land worden gegaan.